Momenteel heb ik het voorrecht om me nog wat dieper in de EFT te dompelen, middels de vervolgopleiding in Leuven (België). Het is altijd goed om je als therapeut voortdurend te blijven ontwikkelen. Ook al werk ik al jaren met EFT, met zo’n opleiding verdiep je weer meer, fris je op, leer je bij. Supervisie/intervisie vormt de ruggegraat en dat maakt dat je vooral van elkaar en van je cliënten leert. Ook wordt ik hierdoor nog enthousiaster dan ik al was over de methode. Waarom is EFT zo geweldig voor relatietherapie?
Voorheen draaide relatietherapie vooral om communicatie, en was de benadering vooral cognitief/analytisch. Stellen werden geholpen om op een betere manier met elkaar te communiceren en het begrip verliep vooral via het denken (de cognitie). Tot Sue Johnson in Canada onderzoek begon te doen naar relaties, en daarbij niet alleen keek naar mogelijke verklaringen voor de problemen die stellen ervaren, maar juist ook op zoek ging naar wat werkt, wat maakt dat stellen een duurzame en liefdevolle relatie blijven houden. Sue ontdekte dat er een aantal verschillende patronen zijn waar stellen die langer bij elkaar zijn vaak in terecht komen. Tevens was een belangrijk uitgangspunt bij EFT dat binnen een liefdesrelatie dezelfde hechtingsbehoeften een rol spelen als die binnen de ouder-kind-relatie in onze vroege jeugd. Dit was toen een nieuw inzicht, en het maakte dat Sue op zoek ging naar manieren om de veiligheid binnen de relatie te vergroten, en vervolgens om stellen te helpen om naar de dieperliggende emotionele lagen te gaan en antwoord te leren geven op elkaars diepe hechtingsbehoeften. Bijvoorbeeld de behoefte om gezien te worden, geaccepteerd te worden, geliefd te zijn, ertoe te doen, te kunnen voelen dat je ok bent voor de ander – met al je gebreken en kwetsbaarheden. De titel van haar eerste boek Houd Me Vast spreekt daarom boekdelen. EFT draait om het herkennen en doorbreken van destructieve patronen en daarmee het creëren van veiligheid binnen de relatie, het ontdekken van de onderliggende emoties en hechtingsbehoeftes, het uitreiken naar elkaar, het herstellen van kwetsuren, en het vernieuwen van de liefde.
Ik heb het al zo vaak gezien: een stel komt binnen met de overtuiging dat het probleem bij zichzelf of bij de andere partner ligt. Bijvoorbeeld de ene partner heeft het gevoel alles alleen te doen, de ander is nooit beschikbaar, kan diens emoties niet uiten, probeert de ander koste wat koste te bereiken, wordt kritisch en aanvallend, of trekt zich uiteindelijk terug. In elk geval: als die ander nu eens… dan zou… En voelt zich steeds eenzamer worden. De andere partner voelt dat die niet anders kan dan zich terugtrekken, zo onder vuur genomen en bekritiseerd. Er is een chaos in diens hoofd, of juist een doodse stilte. Hoe kan ik het nog goed doen? Als die ander me nu wat ruimte zou geven, me niet zo op de huid zou zitten… En hoe meer de een de ander achtervolgt, hoe meer de ander zich terugtrekt, en hoe meer de ander zich terugtrekt, hoe kritischer en aanklampender de een. Dit patroon zorgt ervoor dat beiden zich onveilig blijven voelen en dat de partners elkaars behoeften niet kunnen vervullen. Ze zijn beiden op zoek naar verbinding, erkenning, liefde, waardering. Het stel raakt langzamerhand radeloos. Waar is de liefde, de warmte, de kameraadschap, de geborgenheid gebleven?
In de therapie gaan we dan samen dit patroon in kaart brengen, en gaan we eerst werken aan het veiliger maken van de interacties, dat je elkaar niet meer voortdurend pijn doet. Pas dan kunnen we wat meer afzakken naar de dieper lagen en de emoties bij beide partners verkennen. Je gaat dan steeds beter begrijpen wat er eigenlijk gebeurd in het patroon, en je gaat inzien dat het niet aan de ander ligt, maar dat dit patroon jullie vijand is. Het ontmaskeren van die vijand is al een belangrijke stap. Nu kan ik jullie gaan helpen om de kwetsbare hechtingsbehoeften te ontdekken die jullie allebei hebben, en deze naar elkaar te gaan verwoorden. Binnen EFT werk ik veel met het uitspreken van emoties en behoeften naar elkaar. Want pas dan ga je het echt voelen. Je zult ook merken dat ik als therapeut veel zal herhalen van wat jullie vertellen, omdat ik het zelf ook wil kunnen voelen. Voor stellen is het vaak heel spannend om rechtstreeks die kwetsbare dingen naar elkaar uit te spreken. Daarom help ik daar ook bij, en zorg ervoor dat het voor jullie beiden veilig blijft. Mijn ervaring is dat dit uitreiken naar elkaar heel belangrijk is, hierdoor komt er een nieuwe verbinding tot stand en ga je je weer geborgen voelen bij elkaar (Houd Me Vast). EFT is een ervaringsgerichte therapie, het is niet erg cognitief en ik geef ook geen huiswerk. De verandering begint tijdens de sessies, en na verloop van tijd zul je merken dat je die ervaringen mee naar huis kunt nemen, en het in het dagelijks leven ook steeds beter gaat lukken om elkaar te vinden.
Dan, wanneer het lukt om elkaars hechtingsbehoeftes te zien en te beantwoorden, dan is het vaak nodig om nog herstelgesprekken te voeren over kwetsuren die zijn ontstaan binnen de relatie.
Tot slot ronden we een EFT therapie dan af met het verhaal van jullie veerkrachtige relatie.
Voor mij als therapeut is het altijd heel bijzonder om een tijdje zo dichtbij de liefde tussen twee mensen te kunnen zijn. Soms is dat ook pijnlijk, om te voelen hoe moeilijk het is geworden, hoeveel verdriet en pijn daar zit in de relatie. Maar als het lukt om elkaar weer te vinden en er herstel plaatsvindt (wat vaak zo is) dan is dat ook een prachtige proces om getuige van te zijn. De liefde is iets heel kostbaars en tegelijk is het ook zo kwetsbaar. Wacht niet te lang; wanneer je voelt dat je steeds vastloopt in dezelfde patronen, wanneer de liefde overdekt dreigt te raken met zorgen, kwetsuren, ingewikkeldheden, wanneer je merkt dat je meer en meer op je eigen eilandje begint te leven. Zet dan de stap naar relatietherapie. Het is een cadeau aan jezelf, aan elkaar. Als je relatie het waard is, laat elkaar dan niet zomaar los, vecht voor de liefde, vraag hulp en ga het aan. Je zult er geen spijt van hebben.